Aktualności

Dwa projekty - Zgubione w tłumie autorstwa Natalii Mytnik i Jagody Raburskiej oraz Ślady kobiecego cierpienia w wykonaniu Diany Frydryszak, Nataszy Orczyk i Mariki Huderek zdobyły ex aequo I miejsce w konkursie pn. DESIGNING MEMORY, w którym wzięli udział studenci III roku studiów I stopnia architektury na Uniwersytecie Zielonogórskim. II miejsce zdobył projekt Widmo przeszłości Karoliny Bortnowskiej i Marii Grabowskiej, a III miejsce projekt pt. Wolny jak ptak autorstwa Julity Zych i Rozalii Kaim. W konkursie wzięło udział 10 zespołów (21 studentów).

DESIGNING MEMORY to konkurs dla studentów architektury organizowany przez Instytut Architektury i Urbanistyki na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego, w ramach projektu badawczego realizowanego w Instytucie pn. Badanie potencjału pozostałości byłego Obozu (Schlesierseee I) zlokalizowanego w Sławie - jako miejsca pamięci w oparciu o analizy historyczne, społeczne i lokalizacyjne wraz z koncepcją rozwiązań zagospodarowania terenu. Przedmiotem konkursu było stworzenie koncepcji upamiętnienia miejsca pamięci Schlesierseee I - filii niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen dla kobiet, zlokalizowanego w Sławie.

Konkurs odbywał się pod patronatem Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. dr. hab. Wojciecha Strzyżewskiego, który w Słowie wstępnym do Katalogu wystawy pokonkursowej napisał: - Prace studenckie, w których autorzy mierzą się z trudną historią są dla mnie szczególnie ważne. Jako historyk wiem, jak wiele można nauczyć się analizując przeszłość. Wiem też, jak skomplikowane może być odpowiednie interpretowanie wydarzeń i kontekstów historycznych oraz wyciąganie z nich wniosków, które mogą przyczynić się do rozwiązania dzisiejszych problemów, a jednocześnie pozytywnie wpłynąć na nieznaną jeszcze przyszłość. Projekty architektoniczne, które mają upamiętniać tak tragiczną historię, opowiedzianą syntetycznie zarówno w formie technicznej jak też symbolicznej, są trudne emocjonalnie i koncepcyjnie. Kreatywność nie może wykraczać poza prawdę historyczną.

Praca nad projektami miała być indywidualną wypowiedzią twórczą studentów, zawierającą zarówno dowolne elementy architektoniczne, jak również propozycję artystyczną związaną z emocjonalnym oddziaływaniem, postrzeganiem i upamiętnianiem miejsca pamięci. Studenci na przygotowanie projektów mieli czas od 6 marca do 12 czerwca 2024 r.

Studenci pracowali pod opieką merytoryczną pracowników Instytutu Architektury pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. arch. Aleksandra Böhma: - Największym wyzwaniem dla autorów prac konkursowych było stworzenie z tych niknących „odłamków historii” kompozycji o oddziaływaniu na tyle silnym, aby wyróżniała się w otaczającym krajobrazie, ale zarazem nie zmieniała go w sposób niweczący tożsamość. To bardzo ważne, gdyż dopiero wówczas współczesny obserwator może wczuć się w opresyjna atmosferę niegdysiejszego obozu. Wśród opracowanych koncepcji można zauważyć dwa podejścia do rozwiązania tego zadania. Jedno polega na wyodrębnieniu miejsca dawnego obozu od współczesnego otoczenia, poprzez passe-partout z zieleni izolującej. A drugie wprost odwrotne – na „zderzeniu” i kontraście traumatycznego stanu wewnątrz niegdysiejszego obozu z „normalnym” światem otaczającym czyli polami upraw rolnych – wciąż niezmienionych od lat. Rezultaty co najmniej kilku z nich można ocenić jako bardzo interesujące. Dotyczy to szczególnie wartościowych poszukiwań w sferze symbolu martyrologii uwięzionych tu kobiet. A także rozwiązań, w których udało się włączyć do kompozycji dawnego placu obozowego fragment „drogi śmierci”. Dziś służy ona codziennym funkcjom transportowym – w tym niezbędnemu dojazdowi i parkingom z zapleczem dla odwiedzających. Dodatkową trudność projektową w tym oddalonym od zabudowy i niestrzeżonym miejscu pod gołym niebem stwarzał dobór form i materiałów odpornych nie tylko na czynniki atmosferyczne, ale i na niepożądane wybryki wandali.

W uroczystości otwarcia wystawy pokonkursowej wzięli udział zaproszeni goście:

• prof. dr hab. inż. Justyna Patalas-Maliszewska - Prorektor ds. współpracy z gospodarką UZ,
• prof. dr hab. Barbara Literska, prof. UZ – Prorektor ds. Studenckich UZ,
• dr hab. inż. Anna Bazan-Krzywoszańska, prof. UZ - Dziekan Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska UZ,
• dr Thomas Feist - Rzecznik Rządu Saksonii d/s Żydowskich,
• dr Andrea Rudorff - historyczka z Instytutu im. Fritza Bauera Uniwersytetu Frankfurckiego,
• dr Wolfgang Nicht - Honorowy Prezydent Niemiecko-Polskiego Towarzystwa Saksonii,
• Frank Müller - inicjator projektu,
• Jadwiga Schöne - przedstawicielka Zarządu Niemiecko-Polskiego Towarzystwa Saksonii,
• Cezary Sadrakuła - Burmistrz Sławy,
• Danuta Pitrowska - Sekretarz Sławy,
• dr Barbara Bielinis-Kopeć - Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

OPIEKA METRYTORYCZNA

• prof. dr hab. inż. arch. Aleksander Böhm,
• dr inż. arch. Inna Abramiuk,
• mgr inż. arch. Mirosław Strzelecki,
• dr inż. arch. Agnieszka Wierzbicka,
• dr Pinar Özgunar.

SKŁAD SĄDU KONKURSOWEGO

• dr Andrea Rudorff - historyczka z Instytutu im. Fritza Bauera Uniwersytetu Frankfurckiego,
• Frank Müller – Inicjator projektu,
• Danuta Pitrowska – Sekretarz Gminy Sława,
• dr Barbara Bielinis-Kopeć - Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków,
• dr hab. inż. arch. Marta Skiba, prof. UZ - Dyrektor Instytutu Architektury i Urbanistyki UZ,
• dr inż. arch. Alicja Maciejko – Zastępca Dyrektora Instytutu Architektury i Urbanistyki UZ ds. Kształcenia,
• mgr inż. arch. Rafał Dudzik – pracownik Instytutu Architektury i Urbanistyki UZ,
• mgr inż. arch. Mateusz Klimek – pracownik Instytutu Architektury i Urbanistyki UZ.

Sekretarzem konkursu była mgr inż. arch. Adriana Jasiak.