Biogram prof. dr hab. Beata Gabryś

Dziekan Wydziału Nauk Biologicznych

W 1984 roku prof. dr hab. Beata Gabryś ukończyła studia wyższe na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Bezpośrednio po studiach podjęła pracę jako nauczyciel biologii w I Liceum Ogólnokształcącym we Wrocławiu, a następnie, w 1986 r. – w Katedrze Entomologii Rolniczej (obecnie: Katedra Ochrony Roślin) Akademii Rolniczej (obecnie: Uniwersytet Przyrodniczy) we Wrocławiu. Z Zieloną Górą związała się w 2001 r. rozpoczynając aktywność naukowo-dydaktyczną w ówczesnym Instytucie Biotechnologii i Ochrony Środowiska Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Obecnie kieruje Katedrą Botaniki i Ekologii Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Zielonogórskiego. Droga naukowa rozpoczęta w 1986 r. zaowocowała uzyskaniem w 1991 r.  stopnia doktora nauk przyrodniczych w zakresie biologii na Wydziale Rolniczym Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Konsekwencją dalszej pracy było otrzymanie stopnia doktora habilitowanego nauk biologicznych w zakresie biologii – zoologii w 2000 r. na podstawie decyzji Rady Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz, w 2009 r., tytułu naukowego profesora nauk biologicznych w wyniku procedury przeprowadzonej na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Jej badania naukowe wpisują się w jeden z nurtów studiów ekologicznych, określany jako ekologia biochemiczna, opisująca biochemiczne aspekty interakcji między organizmami oraz między organizmami a środowiskiem. Prace naukowe dotyczą reakcji behawioralnych mszyc w odpowiedzi na działanie allelozwiązków roślinnych. Szczególnym wątkiem tych badań jest poznawanie mechanizmu żerowania mszyc w zależności od ich przynależności systematycznej oraz kręgu roślin żywicielskich, co przyczynia się do wzbogacenia wiedzy o koewolucji roślin i owadów o kłująco-ssącym aparacie gębowym. Oprócz walorów poznawczych, właściwych badaniom podstawowym, prace mają również wartość aplikacyjną. Poznanie mechanizmów leżących u podstawy wyboru i akceptacji roślin żywicielskich przez mszyce otwiera drogę do opracowania przyjaznych środowisku metod ograniczania liczebności tych owadów w uprawach rolniczych. Badania nad wpływem naturalnych i strukturalnie modyfikowanych allelozwiązków na zachowanie mszyc umożliwiają wykrycie potencjalnych deterentów pokarmowych o wysokiej specyfice działania. Wyniki badań zostały opublikowane w ponad 90. artykułach naukowych, 9. rozdziałach prac monograficznych, 1. monografii oraz posłużyły do uzyskania 15 patentów. Działalność naukowa indywidualna oraz zespołowa została kilkukrotnie nagrodzona przez JM Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Prof. Beata Gabryś pełniła i pełni różne funkcje administracyjne i społeczne, m. in. prodziekana ds. nauki Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska UZ (2002-2007) i Wydziału Nauk Biologicznych UZ (2007-2016). Od roku akademickiego 2016/2017 pełni funkcję dziekana Wydziału Nauk Biologicznych. Jest wieloletnim kierownikiem Katedry Botaniki i Ekologii Instytutu Nauk Biologicznych (poprzednio Wydziału Nauk Biologicznych) UZ. Ponadto, jest członkiem Rady Naukowo–Społecznej Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Bory Lubuskie" (od 2003 r.) oraz członkiem Rady Programowej Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Zielonogórskiego (od 2009 r.).